Chương trình cộng đồng cấp quốc gia: Ủy ban phòng chống mù lòa Nam Phi

Ủy Ban Phòng Chống Mù Lòa được thành lập năm 1944 là một bộ phận của Hội Đồng Quốc Gia Nam Phi về người Mù. Từ năm 1944 đến năm 1952, Ủy Ban đã tiến hành các cuộc khảo sát toàn quốc để xác định nhu cầu về các dịch vụ chăm sóc mắt tại các vùng dân cư nông thôn. Năm 1952 một đơn vị lưu động được thành lập dựa trên các thông tin được tập hợp cùng với sự giúp đỡ của Đức Cha John.Truyền thống tốt đẹp này đã được lưu truyền qua nhiều thập kỷ và đã phát triển thành mô hình nhằm hướng đến gia tăng tiếp cận chăm sóc mắt, đặc biệt dành cho dân cư các vùng ngoại ô và vùng nông thôn còn nghèo nàn, đồng thời xây dựng nâng lực và tính độc lập của bệnh viện cấp huyện nhằm cung cấp các dịch vụ chăm sóc mắt trong phạm vi ngân sách và dịch vụ chăm sóc ytế tỉnh.

Cấu trúc dịch vụ chăm sóc sức khỏe ở Nam Phi

Nam Phi có hệ thống chăm sóc ytế từ cấp trung ương đến địa phương.Quốc gia được chia thành 9 đơn vị hành chính hoặc nhiều tỉnh thành. Các dịch vụ được cung cấp bởi các các cơ quan ytế có thẩm quyền ở trung ương, tỉnh và địa phương. Trong phạm vi hệ thống này, Ủy ban kết hợp với các các cơ quan ytế tỉnh và địa phương tương ứng để triển khai  chương trình đang xen chăm sóc mắt quốc gia toàn diện đến các khu vực nông thôn hơn 6 thập niên qua.

Dân số

Dân số của Nam Phi là 45 triêu người. Hơn 50% dân cư sinh sống ở khu vực thành thị. Khoảng 15% đến 20% người dân thành thị tiếp cận được các dịch vụ y tế thông qua hệ thống y tế tư nhân, trong khi đó các cơ sở ytế nhà nước lại quá tải để cung cấp dịch vụ cho hơn 80% dân số. Kể từ năm 1994, lĩnh vực y tế đã có thay đổi mạnh nhằm gia tăng sự tiếp cận ytế đến người. Ủy ban đang cố gắng nổ lực để mang dịch vụ đến cho 30 triệu người dân nghèo khổ và bất hạnh.

Thống kê số người mù lòa

Theo chừng mực ước đoán, ở Nam Phi có khoảng 0,75% dân số bị mù. Người ta ước tính rằng 50% người mù do đục thủy tinh khoản chừng 170.000 người.Tỷ lệ giải phẫu đục thủy tinh thể trong số những người nghèo là 1.000/ 1.000.000 người mỗi năm.

 Chương trình cộng đồng của Ủy Ban về phòng chống mù lòa

Mục tiêu của các dịch vụ chăm sóc mắt quốc gia là thiết lập các trung tâm chăm sóc mắt lâu dài hoặc củng cố các trung tâm hiện có.VISION 2020 đưa ra kiến nghị rằng ít nhất trong mỗi khu vực dân cư ở Nam Phi có một trung tâm ytế phục vụ cho khoảng 1 triệu dân theo kiến nghị của VISION 2020. Trong thời gian qua, Ủy ban đã lựa chọn địa điểm cho các trung tâm ytế này. Kế hoạch dự tính nâng cấp trang thiết bị, mở rộng và đào tạo đội ngũ nhân viên, hỗ trợ kinh phí hoạt động để giảm bớt chi phí cho cơ sở trên 5 năm. Sau 5 năm, phòng Ytế tỉnh chịu trách nhiệm hoàn toàn về việc điều hành trung tâm.

Nhiệm vụ hằng ngày của Ủy Ban là mang lại sự hỗ trợ tiếp tục cho mục tiêu này. Những đơn vị lưu động hướng đến cung cấp các dịch vụ cho người dân có nhu cầu bức thiết nhất về dịch vụ chăm sóc mắt trong các khu vực còn nghèo nàn. Các cơ quan y tế tỉnh điều hành chiến lược để gắn kết các đơn vị lưu động với các bệnh viện cơ sở tỉnh và địa phương.

Các đối tác

Chiến lược dựa vào sự cộng tác giữa các hiệp hội như sau:

Những thỏa thuận chi tiết giữa các cơ quan ytế tỉnh là rất cần thiết nhằm đảm bảo chương trình hoạt động thông suốt và duy trì lâu dài thông qua việc củng cố các đơn vị hiện tại. Trong giai đoạn đầu, các cơ quan ytế tỉnh hỗ trợ 70% ngân sách cũng như trang thiết bị và đội ngũ nhân viên tại các bệnh viện cơ sở.

Ủy ban phối hợp với chương trình và hỗ trợ các đơn vị lưu động.

 Các đơn vị lưu động chịu trách nhiệm vận chuyển thiết bị, cung cấp và hỗ trợ ytá nhãn khoa để khám sàn lọc và đồng thời đào tạo ytá tại các bệnh viện cơ sở.

 Ủy ban điều phối chương trình và cung cấp các đội lưu động.

Mỗi đơn vị lưu động vận chuyển thiết bị và hỗ trợ các ytá nhãn khoa về việc khám sàn lọc và đào tạo ytá tại các bệnh viện cơ sở.

Trường đại học đào tạo ykhoa, cụ thể là các giáo sư chuyên ngành nhãn khoa chịu trách nhiệm về việc lựa chọn sinh viên nhãn khoa năm cuối để làm việc cho chương trình.

Các bác sỹ nhãn khoa/ hoặc các cán bộ phục vụ cho chương trình sẽ không đươc trả lương (tuy nhiên các chi phí đi lại, ăn ở và khoản tiền nhỏ sinh hoạt cá nhân sẽ được chương trình chi trả).

Các bệnh viện cơ sở bao gồm các nhân viên hành chính, các ytá và bác sỹ đa khoa.

Các tổ chức địa phương (các trường học, nhà thờ, cơ quan truyền thông,….) có thể giúp trong việc tuyên truyền.

Người dân địa phương và các bệnh nhân đã sử dụng dịch vụ là những người tạo ra sự đóng góp nhỏ cho chi phí quảng bá.

Hệ thống và hoạt động của các đơn vị lưu động

Ủy ban có 4 đơn vị chăm sóc mắt lưu động, tất cả đặt tại trụ sở ở Pretoria và được điều hành bởi Trung Tâm Quốc tế về Giáo Dục Chăm Sóc Mắt.. Mỗi đơn vị lưu động là hoàn toàn độc lập và được trang bị các thiết bị sau: kính hiển vi phẫu thuật, đèn khe, siêu âm hệ A, các dụng cụ tiểu phẫu, phòng mổ bằng vải, đầy đủ các loại thuốc nhãn khoa, và đầy đủ kính mắt cận viễn.

Các đơn vị lưu động chỉ quen với việc vận chuyển thiết bị, thuốc men chứ họ không thực hiện bất kỳ quy trình nào. Đơn vị lưu động tham gia vào chương trình trong một khoảng thời gian kéo dài 3 tuần, kết thúc chương trình họ quay về cơ sở để nghỉ ngơi và sau đó báo cáo các hoạt động trong các chuyến đi vừa qua. 4 đơn vị cứ thế làm việc theo chu trình này suốt cả năm.

Trụ sở của Ủy ban đặt tại Pretoria có 21 nhân viên, gồm: giám đốc chương trình, điều phối viên chương trình làm việc toàn thời gian, ytá trưởng, 12 ytá của các đơn vị lưu động, và nhân viên hành chính.Điều phối viên chương trình cùng với y tá trưởng chịu trách nhiệm về việc hỗ trợ các cuộc khám bệnh của 4 đơn vị.

 Khoảng chừng 100 cuộc khám bệnh được thực hiện hằng năm.Có vài cuộc khám chữa bệnh chỉ kéo dài 4 ngày, trong khi các cuộc khám chữa bệnh khác kéo dài từ 8 đến 10 ngày. Đơn vị lưu động thực hiện khám chữa bệnh tại 18 bệnh viện   4 lần 1 năm và 1 lần kéo dài 4 ngày, trong đó tại mỗi bệnh viện có 1 ytá nhãn khoa thường trực. Tại 21 bệnh viện thực hiện khám chữa bệnh mỗi năm một lần và mỗi lần kéo dài từ 8 đến 10 ngày.Các cuộc khám chữa bệnh kéo dài hơn thường có từ 3 đến 4 phòng khám lâm sàng trong khu vực bệnh nhân đã được khám sàn lọc và chuyển đến bệnh viện cơ sở để thực hiện các chữa trị kế tiếp .

Các áp phích của các cuộc khám chữa bệnh của Ủy ban cũng được Ủy ban cung cấp. Điều phối viên chương trình sẽ viếng thăm và cung cấp thông tin chương trình hằng năm cho các trường học, báo chí, nhà thờ và các trạm thông tin.

Hợp tác với các bệnh viện cơ sở

Nam Phi có mạng lưới bệnh viện cấp huyện và cơ sở khám chữa bệnh cộng đồng rất tốt trong tất cả các tỉnh.Tất cả các bệnh viện đều có nhiều phòng bệnh và phòng phẫu thuật .Những bệnh viện này được sử dụng cho chương trình của Ủy Ban.Hiện nay, chương trình bao gồm 46 bệnh viện cơ sở. Điều phối viên chương trình sẽ đến thăm mỗi bệnh viện một lần trong năm và thảo luận chương trình trong năm với ban quản lý của bệnh viện và đi đến thỏa thuận việc sử dụng phòng phẫu thuật và số giường bệnh cần sử dụng cho chương trình.Bệnh viện có trách nhiệm cung cấp nơi ở cho ytá của Ủy ban và các bác sỹ nhãn khoa trong đơn vị lưu động khi thực hiện các cuộc khám chữa bệnh tại bệnh viện. Sau khi trở về văn phòng, điều phối viên chương trình sẽ biên soạn thành một báo cáo hoàn chỉnh để các đơn vị lưu động sử dụng cho các chuyến đi khám chữa bệnh của họ.

Tuyển dụng bác sỹ nhãn khoa

Thiết lập mối quan hệ với Trường đại học đào tạo y khoa để chọn lựa những bác sỹ nhãn khoa giỏi tham gia vào chương trình. Chương trình sẽ thanh toán mọi chi phí đi lại, ăn ở. Bên cạnh đó bác sỹ nhãn khoa sẽ nhận được khoảng thù lao nhỏ là 300 rubi /ngày (tương đương 49 đôla /ngày).

Các công việc cần phải làm ra trong quá trình khám chữa bệnh tại cộng đồng?

Trong suốt ngày đầu tiên, các y tá của đơn vị lưu động và ytá địa phương khám sàn lọc bệnh nhân để chọn ra bệnh nhân cho các bác sỹ nhãn khoa điều trị vào các ngày tiếp theo.Chỉ những ca không phức tạp mới được chọn để phẫu thuật tại chỗ, còn những ca khó hơn thì chuyển đến các bệnh viện tỉnh.

 Trong 2 ngày tiếp theo,mỗi ngày thực hiện trung bình khoảng 15 ca phẫu thuật lấy thủy tinh thể đục ngoài bao để đặt thủy tinh thể nhân tạo.Kết quả sau phẫu thuật trong một ngày được phân tích và cung cấp cho bác sỹ nhãn khoa vào cuối chuyến đi khám chữa bệnh.

Chi phí và ngân sách

Ngân sách hoạt động cho chương trình khám chữa bệnh công đồng là  4 triệu rubi mỗi năm.Khám sàng lọc 30.000 bệnh nhân, thực hiện 4.000 ca phẫu thuật đục thủy tinh thể, mỗi ca chi phí là 1.000 rubi cho một bệnh nhân, và khoảng 5.000 đến 10.000 kính đeo mắt được phát mỗi năm.

Bệnh nhân chi trả 10 rubi ( tương đương 1 đôla) cho phí khám chữa bệnh và chi trả cho tiền mua kính và thay thủy tinh thể nhân tạo với mức giá thấp.Một thủy tinh thể được cung cấp với giá 70 rubi(tương đương 11 đôla) cho bệnh nhân.

Ban đầu, các cơ quan ytế hỗ trợ 70% kinh phí, từ 10% đến 15% kinh phí được tài trợ bởi các đơn vị hợp tác và phần còn lại từ 15% đến 20% do bệnh nhân đóng góp.

Mục tiêu cuối cùng: củng cố các trung tâm chăm sóc mắt lâu dài

Quá trình đạt đến mục đích cuối cùng về việc củng cố các dịch vụ chăm sóc mắt lâu dài gắn liền với nhu cầu của người dân đã thành công tại 2 trung tâm ở tỉnh Mpumalanga. Dịch vụ chăm sóc mắt ở Ermelo, tỉnh Mpumalanga đã có sự tiến bộ vượt bậc từ không có ca phẫu thuật nào mỗi năm đến nay đã có thể thực hiện được 1.000 ca mỗi năm.Việc củng cố khả năng cung cấp dịch vụ lâu dài là có thể làm được thông qua việc lập một thỏa thuận rõ ràng và đầy đủ với cơ quan ytế tỉnh để xác định rằng Bộ ytế Mpumalanga cần tuyển một bác sỹ nhãn khoa làm việc toàn thời gian, một y tá và cung cấp các phòng làm việc tương ứng.Tổ chức Sightsaver International đã cam kết trang bị phòng phẫu thuật và khu vực bệnh nhân ngoại trú. Bên cạnh đó tổ chức này cũng sẽ hỗ trợ thuốc uống và các vật dụng trong vòng 5 năm, mỗi năm nguồn kinh phí sẽ giảm xuống 20%.Vì thế, tổ chức này sẽ hết  trách nhiệm với bệnh viện trong việc cung cung cấp phương tiện chăm sóc mắt khi kết thúc giai đoạn 5 năm.Nhiệm vụ của Ủy ban là phải nhìn thấy trước kế hoạch thông qua báo cáo đều đặn và  các cuộc họp hai tháng lần. Theo mô hình này, người ta dự kiến rằng trong tương lai sẽ thành lập được nhiều hơn nữa các trung tâm chăm sóc mắt hiện có.